متهم کمبود برق؛ بیت‌کوین یا مصرف مردمی؟

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی هشت امروز،آلودگی هوا و قطعی برق در برخی شهر‌ها دو موضوع مورد اعتراض شهروندان است و بعضی معتقدند ممکن است دلیل هر دو مشکل، استخراج بیت‌کوین توسط دولت باشد؛ نائب رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق، این احتمال را رد می‌کند، اما یک فعال صنعت ماینینگ، صحت چنین موضوعی را امکان‌پذیر می‌داند. این روز‌ها که آلودگی هوای تهران و البته برخی دیگر از کلان‌شهرها، نفس کشیدن را برای شهروندان سخت کرده، یک کلیدواژه به ترند شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است؛ مازوت.

برخی مقامات دولتی می‌گویند افزایش مصرف گاز خانگی، باعث شده گاز برخی نیروگاه‌ها قطع شود و آن‌ها هم برای تولید برق، مازوت بسوزانند. اما برخی کاربران در شبکه‌های اجتماعی، احتمال دیگری را برای شرایط موجود مطرح می‌کنند؛ ماینیگ رمزارز به ویژه بیت‌کوین از سوی نهاد‌های دولتی.

بر اساس این شائبه، دولت با توجه به افزایش قیمت بیت‌کوین در حال استفاده از ظرفیت شبکه برق کشور، برای تولید این رمزارز است؛ در نتیجه ناچار است برای تولید برق بیشتر، گاز و مازوت استفاده کند.

آیا این احتمال می‌تواند درست باشد؟ پیام باقری، نائب‌رئیس هیات‌مدیره سندیکای صنعت برق آن را رد می‌کند، اما امیر بیات، فعال صنعت ماینینگ، چنین احتمالی را منطقی می‌داند.

فعال صنعت برق: ماینینگ فشاری برای شبکه نیست

باقری می‌گوید که اطلاع رسمی در این مورد ندارد، ولی وجود چنین ارتباطی بعید است.

به گفته او، صنعت ماینینگ در ایران گسترش چندانی نیافته است و فشار قابل توجهی به شبکه برق کشور وارد نمی‌کند؛ آن هم در زمستان.

این فعال صنعت برق توضیح می‌دهد: استخراج رمزارز در تابستان و شرایط پیک مصرف، ممکن است مشکلاتی را برای شبکه ایجاد کند، اما در زمستان که مصرف برق کاهش می‌یابد و ۲۰ هزار مگاوات از تولیدات صنعت برق نسبت به تابستان آزاد می‌شود، ماینینگ نمی‌تواند فشاری برای شبکه باشد.

فعال صنعت ماینینگ: یا دولت است یا افراد وابسته

در مقابل اما، امیر بیات، فعال صنعت ماینینگ، معتقد است این موضوع می‌تواند کاملا منطقی باشد.

به گفته او، بر اساس آمار‌ها حداقل هشت درصد از ماینینگ دنیا در ایران انجام می‌شود و بسیار بعید است که این حجم از استخراج، با روش‌های غیرقانونی و خانگی صورت بگیرد؛ بنابراین به احتمال قوی، برخی نهاد‌های دولتی که به برق پرقدرت دسترسی دارند در حال انجام ماینینگ صنعتی هستند.

بیات می‌گوید: ماینر‌های معمولی به منابعی مثل برق پنج مگاواتی دسترسی ندارند و چنین امکانی در کارخانه‌های بزرگ، نهاد‌های دولتی یا در جوار نیروگاه‌های یافت می‌شود.

به گفته او، در این شرایط می‌توان نتیجه گرفت که یا مراکز دولتی به صورت مستقیم در حال ماینینگ هستند یا این امکان را در اختیار افرادی قرار داده‌اند که از روابط ویژه‌ای برخوردارند.

مصرف برق ماینر‌های بیت کوین زیاد است، به همین دلیل ماینینگ با وجود درآمد بالا، هزینه‌های جانبی زیادی نیز دارد. اما علت بالا بودن مصرف برق ماینر بیت کوین یا همان ASIC چیست؟

افزایش قیمت هر بیت کوین سبب شده افراد زیادی به بیت کوین ماینینگ رو بیاورند. عطش کاربران ایرانی برای استخراج انواع ارز الکترونیک مخصوصا بیت کوین به مراتب بیشتر است، چرا که طی یک سال اخیر، ارزش پول ملی به شدت در برابر دلار افت کرده و اکنون هر واحد از این پول مجازی، ارزش بسیار بالایی دارد.

دلیل عدم توانایی همه کاربران برای فعالیت در دنیای ارز‌های دیجیتال مخصوصا برای استخراج بیت کوین، گران قیمت بودن سیستم‌های کامپیوتری مخصوص این کار و از طرفی مصرف برق بالای آن‌ها است. به عبارتی اگرچه ماینینگ درآمد خوبی دارد، اما با کم کردن هزینه‌های جاری بابت استخراج یک واحد پولی، سود حاصل، آن چنان که تصور می‌کنید فضایی نیست.

مصرف برق ماینر‌های بیت‌کوین

بالا بودن مصرف برق ماینر‌های بیت کوین یکی از چالش‌های پیش رو است. البته برای مثال کاربری که از استخراج هر واحد بیت کوین بیش از ۱۰ هزار دلار پول به دست آورده، از پرداخت ۲ هزار دلار یا بیشتر بابت قبض برق قطعا گله‌ای ندارد، اما مصرف برق ماینر‌های بیت کوین رفته رفته سبب نگرانی متخصصان حوزه انرژی شده است. بر اساس ارزیابی‌ها، فقط با در نظر گرفتن مصرف برق ماینر‌های بیت کوین (نه سایر چند صد ارز الکترونیکی دیگر)، به رقمی برابر مصرف برق کل کشور ایرلند می‌رسیم!

میزان برق مصرف شده به منظور ماین کردن یک بیت کوین برابر ۲.۲۵ گیگاوات است. طی یک سال، تمامی ماینر‌های شبکه بیت کوین، ۲۰ هزار گیگاوات ساعت برق مصرف می‌کنند. کشوری همچون ایرلند با حدود ۴.۸ میلیون نفر جمعیت، در یک سال همین میزان مصرف برق دارد! نگرانی از بابت بالا بودن مصرف برق ماینر‌های بیت کوین از وقتی جدی شد که روز به روز افراد بیشتری فعالیت خود را زمینه ارز‌های دیجیتال آغاز می‌کنند. بر اساس ارزیابی‌ها، طی یک سال ، مصرف برق ماینر‌های بیت کوین پنج برابر شده که از افزایش تعداد دستگاه‌های استخراج‌کننده خبر می‌دهد.

مصرف برق ماینر‌های بیت‌کوین در ایران

هدف از تعلق گرفتن یارانه به برق در ایران، کمک به صنایع و کارخانه‌های داخلی است، اما متاسفانه عده‌ای از این فرصت سو استفاده می‌کنند. بعد از افزایش بی‌سابقه قیمت ارز در کشور، افراد زیادی اقدام به راه‌اندازی ریگ ماینینگ و مخصوصا فارم ماینینگ کردند.

بر اساس ارزیابی متخصصان داخلی، برق مصرف شده برای استخراج هر واحد بیت کوین در ایران، معادل مصرف برق سالیانه ۲۴ خانه است! به عبارتی دیگر می‌توان با در نظر گرفتن خانه‌ای در شهر تهران، برق مورد نیاز به منظور ماین کردن یک بیت کوین را برابر مصرف برق ۲۴ سال آن دانست. از طرفی به هر کیلووات ساعت برق، ۵۰۰ تومان یارانه تعلق می‌گیرد. با یک سری محاسبه، به رقم ۳۸ میلیون تومانی مربوط به برق مصرف شده برای استخراج هر واحد بیت کوین می‌رسیم.
با در نظر گرفتن یارانه، این مبلغ به حدود ده میلیون تومان خواهد بود. به همین دلیل افراد زیادی از خارج از کشور، به سرمایه‌گذاری در حوزه ارز‌های دیجیتال در ایران رو آورده و در کشورمان فارم ماینینگ ایجاد کردند، هر چند به ضرر اقتصاد کشور تمام شود.