مطالعه رفتار یک جونده در معرض انقراض در تالاب هورالعظیم

علی سجاد جلالی مسئول یگان منطقه حفاظت شده تالاب هورالعظیم اظهار کرد: نخستین ثبت موش دم‌دراز میان‌رودان، توسط یگان منطقه حفاظت‌شده هورالعظیم و تیم تحقیقاتی در تیرماه ۱۴۰۰ ثبت و شناسایی شد و در معتبرترین نشریه پستانداران جهان (Mammalia) با عنوان مقاله (First record of the elusive and endangered long-tailed nesokia, Nesokia bunnii, in Iran ) چاپ و این گونه به فهرست پستانداران ایران افزوده شد.

وی افزود: در ادامه مطالعات زیستگاهی پراکنش جمعیتی و ژنتیکی این گونه کمیاب جهانی در هورالعظیم، زیستگاه این گونه توسط یگان حفاظت هورالعظیم با انتقال چند نمونه تلف‌شده تصادف جاده‌ای و کشته‌شده توسط سگ، به بانک ژن اداره‌کل حفاظت محیط زیست خوزستان و نصب دوربین‌های تله‌ای در ۱۶ نقطه از تالاب و حاشیه‌های آن، با ثبت تصاویر زیبا در زیستگاه طبیعی، جمعیت و فعالیت این گونه در روز و شب مورد بررسی قرار گرفت.

مسئول یگان منطقه حفاظت‌شده تالاب هورالعظیم گفت: موش دم دراز میان رودان(Long tailed Nesokia) جزو کمیاب‌ترین و ناشناخته‌ترین گونه‌های جوندگان و پستانداران جهان است و این مطالعات و تصاویر ارزش فوق‌العاده‌ای در علم جانورشناسی دارد  .

وی افزود: مشخصات ظاهری این جونده به کلی متمایز از دیگر گونه جنس نزوکیا، یعنی Nesokia indica (short-tailed Nesokia)  است؛ جثه این جونده بزرگ‌تر است و حدودا ۵۰۰ گرم وزن دارد.  طول دم مساوی یا بلندتر از طول سر و بدن است و رنگ سطح پشت بدن نیز حنایی و زیر بدن، سفید چرک است. روی صورت آن نیز ماسک دودی رنگ مشخصی وجود دارد.

جلالی عنوان کرد: موش دم دراز میان رودان (Nesokia bunnii) به دلیل تخریب گسترده زیستگاه آن یعنی تالاب‌های میان‌رودان (بین النهرین)، در فهرست سرخ جهانی (IUCN Red list) به عنوان گونه در معرض انقراض (Endangered) معرفی شده است.

وی افزود: با توجه به اینکه این گونه در جزیره‌های کوچک در تالاب هور العظیم زندگی می‌کند، حفاظت از زیستگاه تالاب هورالعظیم برای بقای این گونه در جهان ضروری است. تخریب زیستگاه یا تامین نشدن حق‌ آبه، جاده‌سازی، آتش‌سوزی و وجود سگ‌های بدون صاحب از جمله تهدیداتی هستند که این گونه در خطر انقراض جهانی را که بخش عمده زیستگاه خویش را بر اثر فعالیت‌های انسانی و اقلیمی از دست داده است در خطر نابودی قرار می‌دهند

مسئول یگان منطقه حفاظت شده تالاب هورالعظیم گفت: موش دم‌دراز میان رودان (Long-tailed Nesokia) مانند گوزن زرد ایرانی و پلنگ ایرانی در فهرست سرخ جهانی (IUCN red list) به عنوان گونه در خطر انقراض جهانی (Endangered) شناخته می‌شود و باید حفاظت ویژه‌ای از این گونه انجام شود. این گونه جانوری، بوم‌زاد (Endemic) تالاب‌های میان‌رودان (Mesopotamian Marshes) است و تنها در هورالعظیم ایران و بخش‌هایی از تالاب‌های جنوبی عراق زیست می‌کند.

وی افزود: هورالعظیم باقیمانده تالاب‌های میان‌رودان و بهشت تنوع زیستی پرندگان کمیاب خاورمیانه و گونه‌های بوم‌زاد میان‌رودان و در معرض انقراض جهانی مانند موش دم‌دراز میان رودان‌و سمور آبی میان‌رودان (Mesopotamian Otter) است. این تالاب به عنوان گنج تالاب‌های خاورمیانه، زیستگاه زادآوری گونه در خطر انقراض سسک نیزار خوزی(Basra Reed warbler)  و گونه‌های مهم پرندگان مانند اردک مرمری، مارگردن، اکراس آفریقایی و غول حواصیل است و از مکان‌های جذاب برای توسعه پرنده‌نگری و اکوتوریسم در جهان محسوب می‌شود .

منبع؛ ایسنا