به گزارش پایگاه اطلاع رسانی هشت امروز ، مریم سخاوت گفت: برای توسعه پایدار باید از دانش و دستاوردهای گذشتگان در بهره وری از نیروهای طبیعی محافظت کنیم تا این تجربه ها به عنوان چراغ راهی برای آینده عمل کنند و در ترکیب با تکنولوژی های جدید بتوانیم استفاده چندگانه ای از آنها ببریم.
این عضو انجمن دزپارس دزفول اظهارداشت: معماری دست کندی یکی از مواردی است که در دزفول در سطح گسترده ای وجود داشته و شایسته است که حفظ و احیا شود.
وی با بیان اینکه معماری دست کند در نقاط مختلف جهان به شکلهای متنوعی قابل مشاهده است، افرود: در سالهای اخیر کارایی مطلوب این مجموعهها در زمینۀ مسائل امنیتی، پناهگاهی، حفظ محیط طبیعی و به ویژه امکان بهره وری از توان طبیعی خاک در جهت کاهش مصرف سوخت های فسیلی باعث توجه مجدد به این نوع معماری در سطح دنیا شده است.
سخاوت از شوادون به عنوان یکی از نمونههای کامل دست کندهای درون عمق زمین دزفول یاد کرد و گفت: زمینی که بافت کهن دزفول بر آن استقرار است دارای بستر سخت کنگلومرایی است که این بستر، امکان حفر کانالهای هدایت آب و ایجاد شوادانها و شبستانهایی را بصورت کاملا دست کند و بدون نیاز به مصالح بنایی در زیرِ زمین فراهم کرده است.
وی افزود: شوادون ها در عمق حدودا ۱۰ متری به علت محصور بودن کامل دمایی تقریباً مشابه دمای ثابت زمین دارند و به عنوان بخشی از فضای خانه برای مواقع گرم سال استفاده می شدند.
این کارشناس معماری بیان کرد: در این فناوری برای بهره وری از دمای پائین و کم نوسان عمق زمین، با چرخش و انتقال هوای تعدیل شده به بالا از طریق مجراهای عمودی به نام «دریزه»، فضای اصلی سکونتی را هم به دمای آسایش نزدیک می ساختند.
وی افزود: از طرفی شوادون ها بوسیله کانال هایی افقی به نام «تال» که در منتهی الیه شوادون تعبیه میشوند به چند شوادون دیگر متصل شده و هوای خنک را از این طریق به شوادونهای دیگر منتقل میکردند و در نهایت تال در شوادونهای نزدیک رودخانه در ساحل دز و در جای مناسبی باز میشد تا هوای خنک کنار رود را به شوادونها برساند.
سخاوت با بیان اینکه تالهای دور از رودخانه هم به قمش و سربطاق وصل میشدند و هوای خنک این سازه های آبی را به شوادون مورد نظر منتقل میکردند، اظهارداشت: درمجموع کلیۀ این سازه های زیرزمینی شامل «شوادون، قمش، تال، دریزه و سربطاق» به عنوان یک سیستم واحد عمل کرده و با توجه به بستر طبیعی منطقه در جهت افزایش آسایش فیزیکی ساکنان و کاهش مصرف سوختهای فسیلی به عنوان مسکن و در نتیجه شهر پایدار عمل کرده است.
وی افزود: معماری دستکند دزفول ظرفیت آن را دارد تا به عنوان شهری زیرزمینی که متناسب با بستر، اقلیم و طبیعت منطقه شکل گرفته، به عنوان یک دستاورد بشری و نمونۀ موفق ملی از شهر پایدار حفظ و با تخصیص کاربریهایی همچون نمایشگاه، موزه و نیز کاربریهای تفریحی، فرهنگی، پناهگاهی و ... احیا و از آن برای توسعۀ گردشگری پایدار استفادۀ بهینه شود.